جراحی قلب باز و مراقبت های بعد از جراحی

Cardiac bypass or open heart surgery

بای پس قلب یا عمل قلب باز

جراحی باز قلب هر گونه روش جراحی است که در آن جراح قفسه‌ی سینه را به منظور جراحی بر روی قلب باز می‌کند. جراحی قلب باز می‌تواند برای درمان بیماری‌ها و مشکلات مختلف قلبی مورد استفاده قرار گیرد. بیماری‌های قلبی که معمولاً توسط جراحی قلب باز تحت درمان قرار می‌گیرند عبارتند از بیماری دریچه قلب، نقص‌های مادرزادی قلب و بیماری‌های مربوط به شریان‌های کرونری. مشکلات شریان‌های کرونری یکی از عوامل حملات قلبی هستند. قلب از یک نوع ماهیچه خاص (مایوکاردیوم) تشکیل شده است که خون را به تمامی نقاط بدن پمپاژ می‌کند. خون داخل چهار حفره‌ی قلب حرکت می‌کند که ورود و خروج آن به وسیله‌ی سیگنال‌های الکتریکی منظم، کنترل‌ می‌شود. دریچه‌ها در جهت‌دهی به حرکت خون در داخل و یا خارج قلب کمک می‌کنند. جراحی‌های باز قلب از جراحی‌های متداول هستند که دارای ریسک‌های قابل توجه و مشکلات بالقوه می‌باشند. با توجه به شرایط بیمار، بکارگیری گزینه‌های درمان کمتر تهاجمی نیز می‌تواند امکان‌پذیر باشد. هنگام تصمیم‌گیری با پزشک معالج بهتر است تمامی گزینه‌های جراحی بررسی شود.
انواع جراحی‌های باز قلب شامل موارد زیر است:
جراحی با استفاده از دستگاه قلبی-ریوی: در این روش، این دستگاه به صورت موقت وظیفه اکسیژن‌رسانی به خون و پمپاژ آن را ایفا می‌کند. این روش، روش سنتی در جراحی باز قلب است که به جراح اجازه می‌دهد قلبی که نمی‌تپد و خونی در آن پمپاژ نمی‌شود را جراحی کند.
جراحی با قلب تپنده: در این روش از دستگاه قلبی-ریوی استفاده نشده و جراح بر روی یک قلب تپنده جراحی را انجام می‌دهد. با این حال جراح سرعت تپیدن قلب را با دستگاه یا دارو کنترل می‌کند. با توجه به دشوار بودن جراحی بر روی قلب در حال تپش، این نوع جراحی به چند مورد خاص محدود می‌شود.

پزشک معالج در موارد ذیل می‌تواند جراحی قلب باز را انتخاب کند:
جراحی نواقص مادرزادی: برای اصلاح مشکلات متفاوت قلبی که از زمان تولد با بیمار همراه است، استفاده می‌شود. جراحی بایپس شریان کرونری با گرافت (CAGB): به وسیله‌ی یک رگ سالم که از دیگر نواحی بدن گرفته شده است، یک مسیر جدید در اطراف شریان کرونری بیمار ایجاد می‌شود.
پیوند قلب: این جراحی برای برداشتن قلب بسیار بیمار صورت می‌گیرد که با قلب یک اهداء کننده جایگزین می‌شود.
ترمیم یا تعویض دریچه‌‌های قلبی: زمانی که دریچه‌های قلب کارایی خود را از دست می‌دهند، این جراحی انجام می‌شود و دریچه‌هایی که حرکت خون را به داخل و یا خارج قلب کنترل می‌کنند، تعویض یا ترمیم می‌شوند.
جراحی ایمپلنت: از ایمپلنت‌های کاشتنی در قلب جهت کنترل ضربان و یا حمایت از کارایی صحیح قلب استفاده می‌شود.
ترانس‌مایوکاردیال ریوسکولاریزاسیون (Transmyocardial Revascularization) به وسیله‌ی لیزر: در مواردی که بایپس شریان کرونری امکان‌پذیر نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، جراح به کمک لیزر تلاش می‌کند که به منظور خونرسانی، کانال‌هایی را به صورت مستقیم در ماهیچه‌های قلب ایجاد کند.
جراحی Maze: این جراحی برای درمان فیبریلاسیون بطنی یا تپش نامنظم قلب که با مصرف دارو و یا بکارگیری روش‌های کم تهاجمی‌تر قابل درمان نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد. طی آن یک بافت زائد جهت مسدود کردن جریان الکتریکی غیر معمول به قلب ایجاد می‌شود.

چرا جراحی باز قلب؟

جراحی باز قلب مجموعه گسترده‌ای از جراحی‌های قلب است که می‌تواند برای درمان بیماری‌های قلبی، مورد نظر پزشک معالج باشد. پزشک شما تنها هنگامی جراحی باز را در نظر می‌گیرد که دیگر گزینه‌های درمانی که تهاجم کمتری دارند، مؤثر نباشند. شما می‌توانید علاوه بر مشاوره با پزشک خود، نظر پزشکان دیگر را نیز جویا شوید.جراحی قلب باز به صورت متداول برای بیمارانی که مبتلا به انسداد عروق هستند و دریچه‌های قلبشان وظیفه‌ی خود را به درستی انجام نمی‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهمترین سؤال برای انتخاب جراحی باز میزان گرفتگی عروق و یا میزان آسیب به دریچه است. در مواردی که گرفتگی زیاد (بیش از ۷۰%) باشد، جراحی باز بهترین گزینه خواهد بود.
نحوه انجام جراحی: جراحی باز قلب توسط یک تیم جراحی انجام می‌شود که توسط یک جراح قلب هدایت می‌شود. جراحی باز قلب نیازمند یک برش نسبتاً بزرگ بر روی میانه قفسه سینه است که استرنوم را می‌شکافد. جراحی باز قلب به جراح امکان مشاهده و دسترسی مستقیم به قلب را می‌دهد. اگر نیاز به جراحی با کمک دستگاه قلبی-ریوی باشد، جراح قبل از جراحی، قلب را از تپیدن باز می‌دارد و دستگاه مذکور پمپاژ خون را به عهده می‌گیرد. پس از جراحی، قلب مجدداً وارد چرخه‌ی جریان خون می‌شود.

Postoperative care of the heart

مراقبتهای بعد از عمل قلب

مراقبتهای بعد از عمل قلب: بیماران عروق کرونر نیاز به بازگشت به حالت روحی و روانی ثابت و پایدار دارند. توجه داشته باشید برنامه ورزشی و توانبخشی پس از عمل پیوند عروق کرونر باید بصورت تدریجی و بر اساس یک برنامه منظم و مرتب باشد.
رژیم غذایی در همه بیماران قلبی رژیم سبک و کم حجم و کم نمک و کم چربی است.
بازگشت به حالت طبیعی زندگی: در ظاهر چنین به نظر می رسد که دوران بهبودی شما به کندی سپری میشود و ممکن است احساس کنید یکسری محدودیت های جسمانی،دارویی، جراحی، از دوش شما برداشته شده و یا بر عکس به شما اضافه شده است. ممکن است دچار اختلال در خواب خود شده باشید و یا احساس کنید که در بعضی از روزها انرژی وتوان شما کمتر است. کلیه این مسایل طبیعی است ، بی جهت مضطرب نشوید.
تغییرات عواطف و احساسات: بعد از عمل جراحی قلب بعضی از بیماران کمی افسرده میشوند که این یک احساس طبیعی است و ممکنست میزان زیادی از انرژی شماصرف فائق شدن بر احساسات ترس و نگرانی در این مورد شود. بعضی از بیماران حتی ممکن است گریه کنند و یا دچار کابوس های شبانه شوند. عده ای از بیماران نیز دچار ضعف حافظه شده و نمیتوانند حافظه خود را بخوبی متمرکز سازند و از این جهت ممکنست احساس نارضایتی و شرمندگی داشته باشند. باید توجه داشته باشید که تمام این احساسات پس ازطی دوران بهبودی شما خاتمه می یابد. (اگر ۴ تا۶ هفته پس از عمل هنوز این احساسات در شما وجود دارد بهتر است این مسئله را با پزشک خود مطرح و از ایشان کمک بخواهید.
تغییرات جسمانی شما پس از عمل جراحی قلب: دوران بهبودی پس از عمل جراحی قلب ۶-۴ هفته بطول می انجامد و در طی این مدت بتدریج شما توانایی قبلی خود را باز خواهیدیافت. بهتر است در ۶ هفته اول در منزل خود هر روز کمی بازی و سرگرمی، کمی استراحت و پیاده روی داشته باشید. در اولین روزهای ورود به منزل ، فعالیت شما بایستی نظیر فعالیت هایی باشد که در بیمارستان انجام می داده اید.بتدریج میتوانید فعالیت خود را کمی افزایش دهید. اعضای خانواده و یا دوستان شما ممکن است سعی کنند که شما را زیاد حمایت کنند و فعالیت شما را محدود سازند . می توانید به آنها توصیه کنید که مطالب این مقاله را بخوبی بخوانند و اجازه دهید آنها از محدوده فعالیتی شما آگاه شوند تا بدانند چه حد فعالیت برای شما مفید است. برای انجام کارهای خود برنامه ریزی کنید سعی نکنید زیاد بیکار یا پرکار و خسته شوید. هر وقت خسته شدید استراحت کنید.اگر فعالیتی شما را خسته می کند آنرا تغییر دهید. کارزیاد به قلب شما صدمه نمی رساند ولی ممکن است شما را خیلی خسته کند.
مصرف داروها: وقتی از بیمارستان مرخص شدید صرفاً فقط داروهایی را که تا اکنون برای شما تجویز شده از داروخانه تهیه و مصرف کنید و ازمصرف داروهای قبل از عمل بصورت خودسرانه اجتناب نمایید.

Necessary recommendations for heart patients

توصیه های لازم به بیماران قلبی

قبل از هر گونه فعالیت ورزشی از پزشک خود اجازه بگیرید. بیماران قلبی باید توجه داشته باشند که بهترین ورزش برای آنهاپیاده روی است و از رفتن به ارتفاعات جداً خودداری ورزند. به محض احساس درد یاناراحتی ، ورزش را متوقف و استراحت نمایند . در صورت نیاز میتوانند از قرص های زیر زبانی مصرف نمایند. در آب و هوای زیاد سرد یا گرم ورزش نکنند. بهتر است هنگام ورزش تعداد ضربان قلب شما حداکثر ۲۵-۲۰ ضربان در دقیقه بیشتر از حالت عادی گردد . توجه داشته باشید پس از انجام تمرینات ورزشی حدود ۳ تا ۵ دقیقه به آرامی قدم بزنید تا بتدریج بدن شما خنک شود. هنگام ورزش به مجرد شروع درد قفسه سینه و یا خستگی شدید یا تنگی نفس ورزش را متوقف کنید.در بعضی از بیمارستانها جلسات ورزشی خاص توانبخشی بیماران پس از عمل جراحی قلب وجود دارد که به شما نحوه صحیح ورزش و تمرینات ورزشی را آموزش می دهند و بر اساس نظر پزشک معالج شما ، نوع ورزش و برنامه پیاده روی شما تنظیم می گردد. لازم به ذکراست که بیماران قلبی ، چند ماه بعد از عمل پیوند عروق کرونر باید روزانه براحتی۳-۲ ساعت پیاده روی کنند.
حمام و نماز :حمام روزانه بمدت دوماه باید انجام شود.طول مدت استحمام کوتاه وبا همراه باشد.در حمام روی صندلی بنشینید.ازکشیدن لیف و کیسه روی محل زخم پرهیز شود.محل بخیه را با آب ولرم و شامپوی بچه ملایم شستشو دهید .جهت خواندن نماز تا حداقل دو ماه از میز و صندلی استفاده کنید.
محل عمل جراحی: در چند هفته اول پس از عمل ممکن است روی پوست شما حالت خونمردگی دیده شود و گاهی دچار خارش، بی حسی و یا سوزش شود. این حالات در چند هفته اول که پوست شما ترمیم می شود دیده خواهد شد. تغییرات شدید آب وهوایی، فعالیت زیاد و یا خوابیدن در یک وضعیت خاص بمدت طولانی ممکن است باعث تشدیدسوزش در محل زخم شود. گاهی اوقات ممکن است در ناحیه کتف و شانه خود احساس سوزش کنید و یا در بالای محل جراحی قفسه سینه خود احساس ورم و برجستگی کنید. توجه داشته باشید کلیه حالات ذکر شده طبیعی است و بتدریج بر طرف می گردد.
گاهی اوقات برای سوزش و درد پشت (ناحیه کتف)از حوله نیمه گرم جهت تسکین درد می توان استفاده نمود. به طریق صحیح بنشینید و بلند شوید. همچنین گردن و ماهیچه های کتف خود را بطریق صحیح حرکت دهید. در صورت تشدید درد می توانید از یک داروی مسکن جهت تخفیف درد استفاده کنید. درصورت بروز درد غیر طبیعی، قرمزی بیش از حد پوست، ورم و التهاب پوست، و خارج شدن چرک از محل برش جراحی حتماً پزشک خود را مطلع فرمایید.ساپورت سینه و جوراب واریس بمدت دوماه باید استفاده شود.
استعمال دخانیات: نیاز به عمل جراحی قلب بعضی از بیماران را مجبور به ترک سیگار می کند. از استعمال دخانیات جداً خودداری کنید. مطالعات و تحقیقات نشان داده است که دخانیات سبب افزایش تعداد ضربان قلب، تنگی عروق خون، افزایش فشار خون و سبب گرفتگی ناگهانی سرخرگ کرونر قلب و تاثیر منفی بر ریه خواهد شد. بهتر است بدانید با کشیدن یک نخ سیگار ۱ دقیقه عمر شما کاهش می یابد. افرادی که روزانه یک پاکت سیگار می کشند، دو برابر بیشتر از افراد سیگاری خطر ابتلا به بیماری قلبی دارند.
استخوان جناغ سینه: بعد از عمل جراحی قلب استخوان جناغ سینه توسط سیم های استیل بهم وصل می شود ولی شما نمی توانید این سیم ها را احساس کنیدولی در فیلم عکس قفسه سینه مشخص هستند. همانگونه که قبلاً نیز گفته شد ترمیم کامل جناغ سینه حدود۳ ماه بطول می انجامد بنابراین مراقبت از جناغ سینه امری لازم است.لذا از انجام کارهای سنگین خودداری کنید. بهنگام سرفه کردن بوسیله دست یا یک بالش که جلوی استخوان جناغ خود قرار می دهید قفسه سینه را ثابت نگه دارید . به مدت طولانی به پهلو نخوابید و از رانندگی کردن خودداری نمایید.بعد از ترمیم کامل استخوان جناغ سینه بهنگام نفس کشیدن یا چرخیدن به پهلو نباید صدایی در جناغ خود احساس کنید. در صورت بروز صدایی مانند تیک و یا احساس حرکت در جناغ سینه حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.از هوای الوده و سنگین اجتناب نمایید .اجسام سنگین تر از پنج کیلو گرم در هر دو دست را بلند نکنید. حد الامکان از توالت فرنگی استفاده کنید .هنگام بلند شدن یا راه افتادن ابتدا چند دقیقه بنشینید و سپس چند دقیقه روی صندلی بنشینید و بعد راه بروید .دو هفته بعد از جراحی با اجازه پزشک خود می توانید مسافرت با هواپیما و قطار یا اتومبیل داشته باشید . یک ماه بعد از عمل جراحی می توانید فعالیت جنسی داشته باشید.
آمادگی جهت مرخص شدن از بیمارستان: روز ترخیص از بیمارستان بیشتر استراحت کنید چون هیجان به منزل رفتن ممکن است شما را خسته کند. بعد از رسیدن به منزل یک استراحت کوتاه داشته باشید. جهت رفتن به منزل نیازی به آمبولانس نیست و انتقال با ماشین شخصی بهترین وسیله برای انتقال بیمار ازبیمارستان به منزل است. داشتن یک بالش، پتو و لباسهای گشاد می تواند درامر انتقال راحت تر شما موثر باشد. بهتر است در طی مدت انتقال از کمربند ایمنی اتومبیل استفاده کنید. پس از طی دوران نقاهت و پس از کسب اجازه از پزشک معالج خود میتوانید با هواپیما نیز مسافرت کنید. اگر مدت پرواز شما طولانی است در صندلی خودگهگاهی جابجا شوید و پاهای خودرا حرکت دهید تا به بهبود جریان خون در پاهای خودکمک بیشتری کنید.